02.08.2011 r.

CZY WRACA EKSMISJA NA BRUK ?

Z powodu braku nowych przepisów, które zastąpiłyby stare, zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny, po 17 listopada br. możliwe będzie wykonywanie eksmisji na bruk. Z tym dniem znika przepis, który do tej pory to uniemożliwiał.

Obecnie prawo zabrania eksmisji na bruk. Ustawa o obronie praw lokatorów zawiera też długą listę osób, którym Sąd ma obowiązek przyznać prawo do lokalu socjalnego
w wyroku eksmisyjnym. (patrz poniżej)

KOGO NIE MOŻNA EKSMITOWAĆ NA BRUK

Na liście osób, którym sąd musi przyznać prawo do lokalu socjalnego, znajdują się:

■ osoby obłożnie chore;

■ emeryci i renciści spełniający kryteria do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej;

■ kobiety w ciąży, małoletni;

■ niepełnosprawni i ubezwłasnowolnieni;

■ dotyczy to także eksmitowanych spełniających przesłanki określone w uchwałach rad gmin (chodzi m.in. o osoby, które znalazły się w niedostatku), chyba, że mają gdzie zamieszkać.

Sąd może także przyznać lokal socjalny osobie, która nie znalazła się na liście, jeżeli uzna, że jest to niezbędne.

Jeżeli jednak w wyroku nie ma słowa o lokalu socjalnym, to komornik może wykonać eksmisję tylko do pomieszczenia  tymczasowego. Ma ono gorszy standard. Dostarcza je zaś sam dłużnik, wierzyciel lub gmina.

Mówi o tym art. 1046 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten zakwestionował Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 listopada 2010 r. (K 19/06). Uznał, że uregulowanie to jest nieprecyzyjne i trzeba je poprawić. Według TK nie można jednoznacznie ustalić, na kim ciąży obowiązek dostarczenia pomieszczenia tymczasowego.

TK nakazał te przepisy poprawić i dał na to aż 12 miesięcy. Termin ten mija
17 listopada tego roku.

Sejm jednak przespał większość tego czasu. Parlamentarni „specjaliści” bardziej skupiali się na walce ze spółdzielczością mieszkaniową i tworzeniu prawa zmierzającego do jej likwidacji, niż nad realnymi problemami społecznymi. Obecnie parlament pracuje nad dwoma projektami : rządową nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego oraz senacką zmianą ustawy o ochronie praw lokatorów.

W pierwszym projekcie Rząd proponuje by umożliwić eksmisję do schroniska lub noclegowni skazanych za znęcanie się nad rodziną albo osób rażąco wykraczających przeciwko porządkowi domowemu. Drugi projekt dotyczy ustawy o ochronie praw lokatorów i realizuje postanowienia TK z 4 marca 2008 r. Precyzuje, że gminy mają obowiązek wskazywać pomieszczenia tymczasowe dla eksmitowanych.

Jednak żaden z projektów nad którymi pracuje Sejm nie rozwiązuje problemu. Tymczasem kończy się kadencja parlamentu. Jest mało prawdopodobne, by posłowie zdążyli przyjąć przepisy, które zablokują eksmisję na bruk, a minie sporo czasu, nim zbierze się nowy Sejm.

Jeżeli więc Sejm nie obudzi się i nie uchwali przepisów, które załatają dziurę po uchyleniu zakwestionowanego przez TK artykułu to od 17 listopada br. wróci eksmisja na bruk w stosunku do tych osób, które nie mają prawa do lokali socjalnych.

Komornicy, od wiosny, będą musieli realizować wyroki. Ustawa o ochronie praw lokatorów zabrania przeprowadzania eksmisji od listopada do końca marca.

Kiedy przepis utraci ważność i nadejdzie wiosna, wielu właścicieli będzie się chciało jak najszybciej pozbyć eksmitowanych. Na dostarczenie pomieszczenia tymczasowego czeka się bowiem latami, a w tym czasie eksmitowany mieszka tam gdzie mieszkał, nadal nie płacąc czynszu. Dlatego wielu właścicieli nie przepuści okazji do pozbycia się niechcianego lokatora. U nas w ŻSM grupa rodzin z wyrokami eksmisyjnymi tworzy jedną czwartą część czteromilionowego zadłużenia.

Od wielu lat (wg. danych Ministerstwa Sprawiedliwości) przy ilości orzekanych
w kraju eksmisji na poziomie ok. 30 tys. rocznie, egzekucje wyroków wykonuje się w  grupie ok. 7 tys. czyli z co czwartego orzeczonego wyroku eksmisyjnego. Wszystko to z powodu braku lokali tymczasowych. Jednak w wielu miastach jest znacznie gorzej (np. w Żyrardowie realizacja wyroków eksmisyjnych jest o ponad dwukrotnie niższa od średniej w kraju).

Z ostatniej chwili

W ciągu kilku dni Rząd zareagował na sygnał jakim była informacja podana przez dziennik „Rzeczpospolita”. Ministerstwo Sprawiedliwości już w ubiegły czwartek zgłosiło na obrady sejmowej podkomisji, obradującej nad projektem nowelizacji k.p.c. i ustawy o ochronie praw lokatorów poprawkę do Kodeksu postępowania cywilnego. Poprawka przewiduje, że na wniosek komornika gmina wskaże pomieszczenie tymczasowe dla eksmitowanego, ale nie na dłużej niż 6 miesięcy.

Będzie to pomieszczenie nadające się do zamieszkania nawet gdy nie spełnia ono warunków technicznych (np. nie posiada toalety,  ciepłej wody) o pow. minimum 5 m kw. na jedną osobę. Poza pomieszczeniami tymczasowymi można będzie także eksmitować do noclegowni lub schronisk. Przy czym przy eksmisji do noclegowni i schronisk nie będzie okresu ochronnego. Pozbycie się niechcianego lokatora będzie więc możliwe także zimą.

Zarząd ŻSM

Ps. W tekście wykorzystano materiały z Dziennika „Rzeczpospolita”.